11. Kategoryzacja bazy noclegowej

Spis treści:
Wprowadzenie
1.      Zasady kategoryzacji wiejskiej bazy noclegowej
2.      Kategoryzacja wiejskiej bazy noclegowej
Bibliografia

Wprowadzenie
Kategoryzacja bazy noclegowej służy określeniu jakości usług turystycznych oferowanych przez poszczególne obiekty hotelarskie. W Polsce wymogi dotyczące wyposażenia, urządzeń i instalacji technicznej, zakresu świadczonych usług określono w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych i w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie. Kategoryzacją objęte zostały hotele, motele, pensjonaty, kempingi, domy wycieczkowe i schroniska młodzieżowe. Wiejska baza noclegowa zaliczana jest do grupy innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie, i nie podlega kategoryzacji na podstawie wyżej wymienionych przepisów.
Ocena jakości wiejskiej bazy noclegowej jest prowadzona przez Polską Federację Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” poprzez system kategoryzacji wiejskiej bazy noclegowej. Ma ona nie tylko pełnić funkcję miernika standardu obiektu, ale również wymuszać na kwaterodawcy podnoszenie jakości oferowanych usług. Celem tej dobrowolnej kategoryzacji jest również ujednolicenie oznakowania obiektów i stworzenie ogólnokrajowego, przejrzystego standardu bazy agroturystycznej dostosowanego do poziomu europejskiego (Kosmaczewska 2004).
Oprócz systemu ogólnopolskiego funkcjonują regionalne kategoryzacje gospodarstw agroturystycznych, np. regionu Puszczy Białowieskiej (zasady na stronie: http://www.forumpodlaskie.pl/pdf/MiroslawStepaniukKategoryzacjakwaterzobszaruPuszczyBialowieskiej.pdf).

W państwach Unii Europejskiej brak jest jednolitych zasad kategoryzacyjnych wiejskiej bazy noclegowej. Federacja Turystyki Wiejskiej EuroGites zaproponowała normy oceny jakości (http://www.pftw.pl/uploads/Normy_oceny_jakosci_EUROGITES_EW.pdf). Wprowadzenie tych norm nie jest jednak obowiązkowe.
1. Zasady kategoryzacji wiejskiej bazy noclegowej

Obiekty wiejskiej bazy noclegowej, aby uzyskać rekomendację i kategorię, muszą przejść inspekcję kategoryzacyjną. Inspekcja ta przeprowadzana jest przez inspektorów wyznaczonych przez Federację. Ich zadaniem jest sprawdzenie stanu i wyposażenia obiektu według specjalnych formularzy kategoryzacyjnych. Przeprowadzenia inspekcji dokonuje się na wniosek kwaterodawcy oraz po uiszczeniu odpowiedniej opłaty. Gospodarstwo musi spełniać wymagania ogólne oraz wymagania szczegółowe dla określonej kategorii w danym typie zakwaterowania (www.wodr.konskowola.pl).
Kategoryzacja określa wymagania pod względem wielkości pomieszczeń, jakości ich wyposażenia, liczby osób na jedną łazienkę, zagospodarowania terenu i świadczonych usług. Im wyższa kategoria, tym większe wymagania i większy komfort wypoczynku. Kategoryzacja jest dobrowolna i może się jej poddać każdy obiekt noclegowy na wsi (Drąg 2013). Wszystkie obiekty zgłaszane do kategoryzacji powinny być wpisane do ewidencji innych obiektów noclegowych w urzędzie gminy i spełniać minimalne wymogi ustawy o usługach turystycznych.
Spełniając określone kryteria, obiekty noclegowe mogą uzyskać rekomendację Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” jako „Wypoczynek na wsi” lub „Wypoczynek u rolnika” oraz kategorię od jednego do trzech słoneczek.
Zgodnie z regulaminem kategoryzacji wiejskiej bazy noclegowej (http://pftw.pl/uploads/regulamin_kategoryzacji.pdf) według systemu kategoryzacji przyznaje się ocenę poszczególnych pokoi, łazienek, samodzielnych jednostek mieszkalnych oraz usług towarzyszących w skali od jednego do trzech słoneczek. Ogólna ocena obiektu odpowiada najniższej ocenie przyznanej jednemu z ww. składników oferty.
Skategoryzowane obiekty gwarantują odpowiednio wysoką jakość usług i są chętniej odwiedzane przez gości, kwaterodawca zyskuje zaś prawo do zamieszczania oferty w materiałach promocyjnych PFTW „GG” oraz prawo do posługiwania się zastrzeżonym znakiem Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” przez 4 lata (http://pftw.pl/kategoryzacja/Kategoryzacja/kategoryzacja).
Koszty kategoryzacji osób niezrzeszonych w stowarzyszeniach agroturystycznych:
·        700,00 zł – koszt pełnej kategoryzacji do 5 pokoi i 2 Samodzielnych Jednostek Mieszkalnych,
·        20,00 zł – za każdy kolejny pokój (powyżej 5 pokoi),
·        50,00 zł – za każdą następną jednostkę mieszkaniową (powyżej 2 Samodzielnych Jednostek Mieszkalnych).
Koszty kategoryzacji dla osób zrzeszonych w stowarzyszeniach działających pod patronatem PFTW GG:
·        350,00 zł – do 5 pokoi lub 2 Samodzielnych Jednostek Mieszkalnych (mieszkania wakacyjne),
·        20,00 zł – za każdy pokój (powyżej 5 pokoi),
·        50,00 zł – za każdą następną jednostkę mieszkaniową (http://pftw.pl/kategoryzacja/koszty_inspekcji_kategoryzacyjnej).
W celu sprawdzenia zachowania wymagań odpowiadających przyznanej kategorii przewiduje się możliwość dokonania inspekcji kontrolnych. Są one przeprowadzane są przez inspektora lub członka Zarządu Federacji na zlecenie Prezesa Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „GG” lub upoważnionej przez niego osoby w następujących przypadkach:
·        wpłynięcie do biura Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „GG” skargi związanej z niezgodnością stanu faktycznego kwatery ze standardem wynikającym z przyznanej kategorii obiektu,
·        posługiwanie się przez kwaterodawcę rekomendacją Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „GG” pomimo upływu jej ważności,
·        wyrywkowe kontrole kwater skategoryzowanych.
Regulamin posługiwania się znakiem „Wypoczynek u rolnika” znajduje się pod linkiem: http://pftw.pl/uploads/regulamin_wypoczynek_u_rolnika.pdf.

Natomiast regulamin posługiwania się znakiem „Wypoczynek na wsi” znajduje się pod linkiem: http://pftw.pl/uploads/regulamin_wypoczynek_na_wsi.pdf.
Rysunek 8.2. Znak „Wypoczynek na wsi”
Źródło:opracowanie własne wykonawcy na podstawie http://agro.travel/data/file/agro%202013/konferencja/materialy/Oczekiwania%20uslugodawcow%20pod%20adresem%20nowej%20perspektywy%20finansowej%202014-2020.doc



2. Kategoryzacja wiejskiej bazy noclegowej
Kategoryzacja wiejskiej bazy noclegowej zgodnie z zasadami Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwo Gościnne” polega na spełnieniu wymagań określonych dla poszczególnych kategorii przedstawionych w tabeli kategoryzacyjnej. Wymagania dotyczą cech ogólnych kwatery, infrastruktury technicznej, usług i infrastruktury mającej wpływ na komfort pobytu gości. Wymagania szczegółowe określono dla pokoi gościnnych, samodzielnych jednostek mieszkalnych oraz węzłów higieniczno-sanitarnych.
Wymagania ogólne wiejskiej bazy noclegowej dla poszczególnych kategorii przedstawiono w tabeli 8.1.
Tabela 8.1. Cechy kwatery
Wymagania ogólne
*
**
***
Ubezpieczenie OC od działalności turystycznej – ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zapewnia ochronę ubezpieczeniową w razie wyrządzenia szkody osobom trzecim, zarówno w mieniu, jak i na osobie, w związku z prowadzeniem działalności turystycznej lub posiadaniem mienia.


o
Spełnienie wymagań ogólnego bezpieczeństwa – zapewnienie gościom warunków do bezpiecznego wypoczynku, np. schody, poręcze zabezpieczenia antypoślizgowe itp.
o
o
o
Ogólna instrukcja przeciwpożarowa w widocznym miejscu.
o
o
o
Dane kontaktowe do gospodarza w widocznym miejscu.
o
o
o
Regulamin pobytu w kwaterze.


o
Apteczka, ulotka informacyjna na temat usług zdrowotnych w okolicy.

o
o
Widoczny cennik usług – cennik usług oferowanych w kwaterze (podstawowych i dodatkowych).


o
Brak negatywnego oddziaływania lub dokuczliwości otoczenia – w pobliżu kwatery nie mogą znajdować się obiekty, które uciążliwym hałasem, wytwarzanym zapachem lub widokiem zakłócają pobyt w kwaterze.
o
o
o
o – wymaganie obowiązuje
Źródło: opracowanie własne na podstawie Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”
Wymagania dotyczące oznakowania wiejskiej bazy noclegowej, infrastruktury technicznej przedstawiono w tabeli 8.2.
Tabela 8.2. Infrastruktura techniczna
Wymagania
*
**
***
Zadaszenie nad głównym wejściem

o
o
Utwardzona nawierzchnia pieszego dojścia do obiektu noclegowego, np. żwir, kamień, deski, chodnik itp.
o
o
o
Wyznaczone miejsce na środki lokomocji gości

o
o
Oświetlenie zewnętrzne nad głównym wejściem do budynku
o
o
o
Oświetlenie zewnętrzne przy bramie wjazdowej


o
Oznakowanie na budynku lub podwórzu
o
o
o
Oznakowanie pokoi/SJM (numery) na drzwiach wejściowych do pokoju lub SJM
o
o
o
Źródło: opracowanie własne na podstawie Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”
Wymagania dotyczące usług mających wpływ na komfort pobytu gości przedstawiono w tabeli 8.3.
Tabela 8.3. Usługi mające wpływ na komfort pobytu gości
Wymagania
ð
ðð
ððð
Dostęp do telewizora – miejsce ogólnodostępne dla gości, gdzie można oglądać program telewizyjny
o
o
o
Radio dostępne na życzenie


o
Dostęp do pralki – na prośbę gości gospodarz udostępnia pralkę lub sam oferuje usługę


o
Dostęp do urządzeń umożliwiających przygotowanie gorących napojów przez gości
o
o
o
Dostęp do lodówki
o
o
o
Dostęp do telefonu w nagłych przypadkach
o
o
o
Dostęp do żelazka i deski do prasowania
o
o
o
Dostęp do Internetu w określonych godzinach – gościom z laptopami gospodarz udostępnia w określonych godzinach łącze internetowe.

o

Sieć Wi-Fi – w całym obiekcie lub w wyznaczonych miejscach jest dostęp do bezprzewodowego Internetu.


o
Dostęp do folderów, map, przewodników turystycznych o okolicy – gospodarz dysponuje informacjami o okolicznych atrakcjach, które może bezpłatnie rozdać lub wypożyczyć gościom.
o
o
o
Źródło: opracowanie własne na podstawie Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”
Wymagania dotyczące infrastruktury mającej wpływ na komfort pobytu gości przedstawiono w tabeli 8.4.
Tabela 8.4. Infrastruktura mająca wpływ na komfort pobytu gości
Wymagania
*
**
***
Zieleń ozdobna lub ogród
o
o
o
Grill lub miejsce na ognisko
o
o
o
Altana, wiata, zadaszenie lub parasole – zacienione miejsce wypoczynku dla gości z miejscami do siedzenia


o
Jadalnia lub aneks jadalny dla gości


o
Pokój lub aneks wypoczynkowy dla gości – pomieszczenie ogólnodostępne, w którym niezależnie od pory dnia mogą przebywać goście wypoczywający w obiekcie.


o
Stoliki i ławeczki – miejsca w ogrodzie, gdzie można wypoczywać na świeżym powietrzu, liczba takich miejsc siedzących powinna być dostosowana do liczby gości wypoczywających w obiekcie.

o
o
Urządzenia rekreacyjne (ilość)
Tenis stołowy
Basen
Kijki nordic walking – możliwość wypożyczenia
Huśtawki lub hamak
Kajaki
Wędki
Rowery
Narty
Boisko do siatkówki – miejsce wyznaczone na gry zespołowe
Boisko do piłki nożnej
Boisko do badmintona
Inne
2
3
4
Źródło: opracowanie własne na podstawie Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”
Wymagania dotyczące pokoi gościnnych zawiera tabela 8.5.
Tabela 8.5. Baza noclegowa pokoje gościnne
Wymagania
*
**
***
Pokój 1-osobowy (m2)
6
8
10
Pokój 2-osobowy (m2)
8
10
14
Pokój 3-osobowy (m2)
10
14
16
Pokój 4-osobowy (m2)
12
15
20
Pokój 5-osobowy (m2)
15
18
Pokój 6-osobowy (m2)
18
Maksymalna liczba osób w pokoju
6
5
4
Łóżko 1-osobowe o min. wym. materaca 80 × 190 cm
o


Łóżko 1-osobowe o min. wym. materaca 90 × 200 cm

o
o
Łóżko 2-osobowe o min. wym. materaca 120 × 190
o


Łóżko 2-osobowe o min. wym. materaca 140 × 200 cm

o
o
Jakość łóżek, materacy (w skali 0–3)
1
2
3
Oświetlenie dostosowane do wielkości pokoju
o
o
o
Nocny stolik lub półka przy każdym łóżku
o
o
o
Lampka nocna przy każdym miejscu noclegowym
o
o
o
Szafa garderobiana lub równoważnik szafy, min. 3 wieszaki na osobę
o
o
o
Stół, ława lub stolik – stoliki są dostosowane wysokością do miejsc siedzących
o
o
o
Miejsce do siedzenia dla każdej osoby – w pokoju powinno się znajdować krzesło dla każdego z gości, jednak nie więcej niż 4 na pokój
o
o
o
Lustro (umożliwiające obejrzenie połowy sylwetki)
o
o
o
Pościel zgodna z liczbą miejsc noclegowych – kołdra lub dwa koce, poduszka, poszwa, poszewka na poduszkę, prześcieradło
o
o
o
Ręcznik o wymiarach min. 40 × 80 cm – zgodne z liczbą miejsc noclegowych
o
o
o
Pojemnik na śmieci niepalny lub trudnopalny
o
o
o
Zasłony okienne zaciemniające – zasłony, żaluzje, rolety
o
o
o
Drzwi pełne z możliwością zamykania na klucz
o
o
o
Wieszak na wierzchnią odzież
o
o
o
Poziom czystości estetyki w pokoju (w skali 0–3)
Stan pokrycia ścian w pokoju (w skali 0–3)
Stan pokrycia podłóg w pokoju (w skali 0–3)
Stan mebli oraz wyposażenia w pokoju (w skali 0–3)
Elementy dekoracyjne (w skali 0–3)
1
2
3
Pokój posiada samodzielny WHS (węzeł higieniczno-sanitarny) z wejściem z pokoju


o
Pokój posiada samodzielny WHS z wejściem z korytarza

o

Pokój posiada dostęp do WHS wspólnego z innymi pokojami (ilość pokoi przypadających na WHS)
3
2

Źródło: opracowanie własne na podstawie Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”
Wymagania dotyczące węzłów higieniczno-sanitarnych przedstawiono w tabela 8.6.
Tabela 8.6. Węzły higieniczno-sanitarne
Wymagania
ð
ðð
ððð
Liczba osób przypadających na jeden węzeł higieniczno-sanitarny
8
6
4
Bieżąca woda oraz ciepła woda przez całą dobę
o
o
o
Stan techniczny wyposażenia (w skali 0–3)
1
2
3
Poziom czystości/estetyki (w skali 0–3)
1
2
3
Dostępność dla ilości pokoi (maks. liczba)
3
2
1
Natrysk/wanna
o
o
o
Półka na mydło przy wannie lub w kabinie natryskowej
o
o
o
Umywalka
o
o
o
Blat lub półka przy umywalce
o
o
o
WC
o
o
o
Papiernica – wieszak lub półka z papierem toaletowym
o
o
o
Wieszaki na ręczniki, wieszaki ścienne na odzież – dobrej jakości wieszaki przygotowane odpowiednio dla każdego z gości
o
o
o
Lustro
o
o
o
Boczne lub górne oświetlenie lustra
o
o
o
Uniwersalne gniazdko elektryczne z osłoną
o
o
o
Pojemnik na śmieci niepalny lub trudnopalny
o
o
o
Dozownik płynnego mydła lub mydełka jednorazowe
o
o
o
Ręczniki papierowe (w pokoju z łazienką dopuszczalne z tkaniny)
o
o
o
Ścierka do podłogi
o
o
o
Szklanka/kubek
o
o
o
Poręcze przy WC, natrysku/wannie


o
Zamknięcie WHS od wewnątrz
o
o
o
Źródło: opracowanie własne na podstawie Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”




Wymagania dotyczące samodzielnych jednostek mieszkalnych przedstawiono w tabeli 8.7.
Tabela 8.7. Samodzielna Jednostka Mieszkalna (mieszkanie, dom)
Wymagania
*
**
***
Drzwi pełne zamykane na klucz do SJM
o
o
o
Powierzchnia ogólna dla 4 osób (plus 3 m2 na kolejną osobę)
30
35
40
Jedno pomieszczenie: cześć sypialnia, aneks wypoczynkowy i kuchenny plus WHS jako osobne pomieszczenie
o


Minimum dwa pomieszczenia (sypialnia z aneksem wypoczynkowym lub kuchennym albo sypialnia i pokój wypoczynkowy z aneksem kuchennym) plus WHS

o
o
Kuchnia lub aneks kuchenny
o
o
o
Pokój wypoczynkowy lub aneks wypoczynkowy
o
o
o
Maksymalna liczba osób
6
5
4
Łóżko 1-osobowe o min. wym. materaca 80 × 190 cm
o


Łóżko 1-osobowe o min. wym. materaca 90 × 200 cm

o
o
Łóżko 2-osobowe o min. wym. materaca 120 × 190
o


Łóżko 2-osobowe o min. wym. materaca 140 × 200 cm

o
o
Nocny stolik lub półka przy każdym łóżku
o
o
o
Lampka nocna przy każdym miejscu noclegowym
o
o
o
Pościel zgodna z liczbą miejsc noclegowych
o
o
o
Ręcznik o wymiarach min. 40 × 80 cm – zgodne z liczbą miejsc noclegowych
o
o
o
Zasłony okienne zaciemniające (lub żaluzje, okiennice)
o
o
o
Stół (normalnej wysokości) i krzesła w liczbie odpowiedniej do ilości osób
o
o
o
Meble wypoczynkowe (fotele, kanapa)

o
o
Lustro (umożliwiające obejrzenie połowy sylwetki)
o
o
o
Szafa garderobiana, lub wnęka (równoważnik szafy), min. 3 wieszaki na osobę
o
o
o
Ręczniki kąpielowe stosownie do ilości miejsc

o
o
Kuchenka
o
o
o
Lodówka
o
o
o
Sztućce, talerze, szklanki – zgodne z liczbą osób
o
o
o
Jednolita zastawa stołowa


o
Garnki, patelnie, czajnik
o
o
o
Kosz na odpadki opisany
o
o
o
Deski do krojenia
o
o
o
Otwieracz do butelek i puszek
o
o
o
Ściereczki
o
o
o
Szafka na naczynia
o
o
o
Blat lub stół przygotowawczy
o
o
o
Ekspres do kawy


o
Odpowiednie środki i sprzęt czyszczący
o
o
o
Liczba osób przypadających na jeden węzeł higieniczno-sanitarny
8
6
4
Bieżąca woda oraz ciepła woda przez całą dobę
o
o
o
Natrysk/wanna
o
o
o
Półka na mydło przy wannie lub w kabinie natryskowej
o
o
o
Umywalka
o
o
o
Blat lub półka przy umywalce
o
o
o
WC
o
o
o
Papiernica – wieszak lub półka z papierem toaletowym
o
o
o
Wieszaki na ręczniki, wieszaki ścienne na odzież
o
o
o
Lustro
o
o
o
Boczne lub górne oświetlenie lustra
o
o
o
Uniwersalne gniazdko elektryczne z osłoną (zalecane z wyłącznikiem różnicowo-prądowym)
o
o
o
Pojemnik na śmieci niepalny lub trudnopalny
o
o
o
Dozownik płynnego mydła lub mydełka jednorazowe
o
o
o
Ręczniki papierowe (w pokoju z łazienką dopuszczalne z tkaniny)
o
o
o
Ścierka do podłogi
o
o
o
Szklanka/kubek
o
o
o
Poręcze przy WC, natrysku/wannie


o
Zamknięcie WHS od wewnątrz
o
o
o
Poziom czystości estetyki (w skali 0–3)
1
2
3
Stan pokrycia ścian (w skali 0–3)
1
2
3
Stan pokrycia podłóg (w skali 0–3)
1
2
3
Stan mebli, wyposażenia (w skali 0–3)
1
2
3
Elementy dekoracyjne (w skali 0–3)
1
2
3
Źródło: opracowanie własne na podstawie Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”
Aby obiekt mógł otrzymać rekomendację „Wypoczynek u rolnika”, musi spełniać dodatkowe wymagania, takie jak:
·        siedlisko zagospodarowane tradycyjnie – dom, budynki gospodarskie, podwórze, ogród przydomowy,
·        otaczające kwaterę tereny wiejskie – otoczenie kwatery to zabudowania gospodarskie, pola, łąki, lasy (sceneria, krajobraz, przestrzeń)  ,
·        prowadzona produkcja rolna: roślinna i/lub hodowlana, ogrodnicza, sadownicza, rybacka,
·        zwierzęta stanowiące atrakcję turystyczną gospodarstwa – 3 gatunki,
·        ogród warzywny,
·        posiłki domowe wytwarzane na bazie produktów wiejskich – możliwość degustacji regionalnych potraw serwowanych w kwaterze dla gości,
·        elementy dekoracyjne w obiekcie oraz poszczególnych pokojach związane z kultywowaniem rodzimych tradycji, kultury, etnografii,
·        rozwiązania ekologiczne w gospodarstwie – np. segregacja śmieci, kompostownie, własna oczyszczalnia ścieków, odnawialne źródła energii,
·         ilość miejsc w kwaterze do 30.
Przykłady skategoryzowanych gospodarstw agroturystycznych:
Kategoria 3 słoneczka (20 obiektów w Polsce według http://www.agroturystyka.pl/):
·        Plattówka (http://www.platte.pl/),
·        Cztery Świerki (http://czteryswierki.pl/),
·        Retrodom (http://www.retrodom.pl/).
Kategoria 2 słoneczka (65 obiektów w Polsce według http://www.agroturystyka.pl/):
·        Agroturystyka Jędruś (http://www.jedrus.afr.pl/),
·        Owczarzówka (http://www.owczarzowka.pl/),
·        Dom Wśród Lasów (http://www.agroturystyka.trz.pl/).
Kategoria 1 słoneczko (54 obiekty w Polsce według http://www.agroturystyka.pl/):
·        EkoLatka (http://www.ekolatka.republika.pl/),
·        W Aroniach (http://www.waroniach.pl/),
·        Chata w Lesie (http://www.chatawlesie.pl/).


Bibliografia

Literatura obowiązkowa
Knecht D., Agroturystyka w agrobiznesie, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009.
Mikuta B., Żelazna K., Organizacja ruchu turystycznego na wsi, Format–AB, Warszawa 2004.
Sikora J., Agroturystyka. Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012.
Literatura dodatkowa
Czerwińska-Jaśkiewicz M., Marketing w agroturystyce, Difin, Warszawa 2013.
Kosmaczewska J. Systemy oceny jakości wiejskiej bazy noclegowej w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej, [w:] Bosiacki S., Grell J., Gospodarka turystyczna w XXI wieku. Szanse i bariery rozwoju w warunkach integracji międzynarodowej, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań 2004.
Przezbórska L., Sznajder M., Agroturystyka, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz. U. 2006 nr 22 poz. 169, tekst jedn. z późn. zm.).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. 2004 nr 223 poz. 2268, tekst jedn. z późn. zm.).
Netografia
Drąg K., Oczekiwania usługodawców pod adresem nowej perspektywy, http://agro.travel/pl/niezbednik/zwiedzajacego/materialy_z_konferencji/
http://pftw.pl/, Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”